Antineoplastici i imunomodulatori

Antineoplastici su lekovi koji se koriste u terapiji malignih tumora (kancera). Kancer je bolest u kojoj u telu obolelog dolazi do nekontrolisanog rasta i širenja nenormalnih formi ćelija. To je jedan od glavnih uzroka smrti u razvijenim zemljama. Termini kancer, maligna neoplazma ili maligni tumor su sinonimi i oni se razlikuju od benignih tumora po diferencijaciji, inavazivnosti i sposobnosti da metastaziraju (prošire se na druge delove tela, i benigni i maligni tumori imaju nekontrolisanu proliferaciju).

Normalna ćelija postaje kancerska zbog jedne ili više mutacija u svojoj DNK, koje mogu biti stečene ili nasledne. Razvoj kancera je složen, višestepeni proces, uključujući ne samo jednu već više genetskih promena koje su posledica tačkastih mutacija, amplifikacije gena ili translokacija hromozoma, često kao posledica delovanja nekih virusa ili hemijskih karcinogena.

Postoje tri osnovna pristupa lečenja kancera – hirurška ekcizija, zračenje i hemioterapija – i uloga pojedinačnih pristupa zavisi od tipa i stadijuma razvoja tumora. Hemioterapija može da se koristi samostalno ili kao dodatak nekom drugom obliku lečenja. Hemioterapija kancera predstavlja problem jer su kancerske i normalne ćelije veoma slične, pa je teško pronaći opšte, upotrebljive, biohemijske razlike između njih.

Modifikatori biloškog odgovora (imunomodulatori, imunostimulansi) pojačavaju odbrambenu sposobnost domaćina i korisni su u lečenju nekih tumora, dok imunosupresivi deluju u fazi indukcije imunološkog odgovora, smanjujući proliferaciju limfocita ili inhibišu efektornu fazu i koriste se u terapiji autoimunih oboljenja, kao i u prevenciji i/ili terapiji odbacivanja transplantanta. Zbog toga što narušavaju imuni odgovor, nose rizik od oslabljenog odgovora na infekciju i mogu olakšati pojavu maligniteta.