Veća opreznost pri lečenju biljnim preparatima

Biljni preparati se koriste preventivno, za terapiju oboljenja u početnim fazama ili blažim oblicima bolesti, odn. kao dopunska terapija lekovima kod razvijenih faza oboljenja. Često se koriste kod hroničnih stanja i bolesti gde mogu delovati blagotvorno.

Podaci Svetske zdravstvene organizacije ukazuju da 75% stanovnika sveta, pretežno u razvijenim zemljama, koristi biljne preparate. U našoj sredini, biljni preparati se uglavnom koriste kroz samomedikaciju i to na osnovu odluke pacijenta ili po preporuci lekara ili farmaceuta. Biljni se koriste samostalno ili u kombinaciji sa sintetskim lekovima.

Biljna medicina u prošlosti, kao i hemijska jedinjenja dobijena iz biljaka, predstavljaju osnovu savremene farmakoterapije. U zapadnom svetu, oko 50% lekova izolovano je iz biljaka ili je rezultat modifikacije tih osnovnih jedinjenja. Međutim, biljke  pored farmakološki korisnih jedinjenja mogu sadržati i štetne sastojke.

Bubrezi su posebno podložni štetnom uticaju biljnih preparata, jer se u njima izvesna jedinjenja nagomilavaju, tako da biljni preparati mogu da predstavljaju izvor oštećenja bubrega. Opasnost je povećana time što je tržište mnogih zemalja, pa i naše preplavljeno raznim biljnim preparatima, koji najčešće ne podležu kontroli koja se primenjuje za lekove.

Među komercijalnim preparatima koji su široko rasprostranjeni treba izdvojiti likorin iz sladića (Glycyrrhyza glabra) koji ima mineralokortikosteroidna svojstva i može izazvati pseudohiperaldosteronizam. Metaboliti efedrina iz preparata biljke efedre izazivaju nefrolitijazu, kao i koncentrati ribizle koji se koriste u lečenju infekcija mokraćnih puteva.

Štetne efekte mogu da ispolje i mnoge druge biljke, bilo da su im dodata neka nepoznata jedinjenja ili njihovi sastojci nisu tačno identifikovani. Neka oštećenja mogu biti veoma ozbiljna.