Paste za zube sa fluoridima i prevencija karijesa

Paste za zube su inače najvažije pomoćno sredstvo za održavanje higijene usne duplje. Ranije su paste za zube imale samo higijensko-kozmetički značaj, jer su pomagale mehaničkom uklanjanju plaka, delovale antiseptički i popravljale neprijatan zadah. Dodavanje fluorida pastama za zube, međutim, u velikoj meri povećava njihov značaj u održavanju zdravlja zuba. Danas je pranje zuba pastama koje sadrže fluor jedan od najčešćih, najrasprostranjenijih i najsigurnijih načina prevencije karijesa. Sa jedne strane zubi se mehanički čiste a sa druge oslobađa se dovoljna količina fluora u biosistem pljuvačka/plak/zub.

Paste za zube u sebi najvećim delom sadrže abrazive (30-50%) koji su ključni u mehaničkom čišćenju, materije za održanje konzistencije, vlažnosti, detergense, materije za stvaranje pene, za aromu, zaslađivače, vodu i konzervanse. Ovim se osnovnim sastojcima dodaju terapijski agensi, fluoridi, antiseptici, sredstva protiv kamenca, antibiotici, vitamini i drugo.

• uloga fluorida u pastama za zube
• Fluor i njegova uloga u prevenciji karjesa

U pastama za zupe se najčešće nalazi natrijum fluorid, kalaj fluorid, natrijum monofluorofosfat, amin fluorid i zakišeljeni fosfat fluorid. U vreme kada su abrazivi sadržavali kalcijumova jedinjenja postojao je problem zbog vezivanja fluora. Danas abrzivi sve manje imaju kalcijuma ili ga uopšte nemaju. Floridi obično hemijski ne reaguju ni sa ostalim osnovnim sadržajima pasti za zube.

Rezultati mnogobrojnih istraživanja su pokazali da profilaktički efekat pasta za zube direktno zavisi od koncentracije jonskog ili inicijalnog fluora koji se odmah oslobađa pri unošenju u usnu duplju. Veliki značaj imaju i labilno vezani fluoridi, koji hidrolizom oslobađaju slobodne jone fluora. Logično je da slabo rastvorljivi fluoridi, kojih takođe ima u pastama za zube, ne mogu imati značajan profilaktički značaj.

Fluor i njegova uloga u prevenciji karjesa

Primena pasta za zube sa fluorom se smatra najjednostavnijim načinom prevencije karijesa. Njima se pripisuje najveća zasluga za značajno smanjenje incidence karijesa u razvijenim zemljama u svetu. Neki su autori čak čitavu stvar afirmisali pod motom PASTE ZA ZUBE, TIHA REVOLUCIJA U STOMATOLOGIJI.

Problem je dugo vremena predstavljala i optimalna koncentracija fluora koju treba da sadrže paste za zube. Na osnovu mnogobrojnih istraživanja i mišljenja eksperata za ovu oblast idealna profilaktička koncentracija fluora u pastama za zube bi morala da bude između 1000 i 1100 ppm F (1-1.1 mg/g).

Uobičajno pranje zuba traje manje od jednog minuta i ne sprovodi se dovoljno često niti dovoljno pravilno. Da bi fluor iz pasta za zube mogao da ispolji ikakav preventivni efekat neophodno je duže, svakodnevno pranje zuba i edukacija dece o načinu pranja zuba četkicom.

Efikasnost rastvora za ispiranje usne šupljine je slična, međutim ova metoda nije široko rasprostranjena. Osim u visoko razvijenim zemljama, stanovništvo uglavnom nema naviku da koristi rastvore za ispiranje usta pa na afirmaciji ove metode u različitim sredinama mora posebno da se radi.