Fizikalna terapija kod kardiovaskularnih bolesnika

Kardiovaskularna rehabilitacija je skup mera i postupaka koji se preduzimaju sa ciljem sprečavanja ili umanjenja posledica kardiološke bolesti, smanjenja nesposobnosti nakon bolesti i mogućeg potpunog ozdravljenja.

Ciljevi kardiološke rehabilitacije

• uobičajeni medicinski tretman uz optimizaciju terapije
• fizički trening dizajniran na osnovu inicijalno procenjenog indvidualnog funkcionalnog kapaciteta 7 dana nedeljno u obliku kontinuiranog, intervalnog  i doziranog treninga
• korekcija faktora rizika, kao mera sekundarne prevencije
• edukacija bolesnika i porodice

Kod kojih oboljenja se primenjuje?

Najvažnija i najčešća indikacija za rehabilitaciju je ishemijska bolest srca kao i stanja posle infarkta miokarda. Takođe, primenjuje se i kod stanja angine pektoris, hirurške operacie koronarnih arterija, kontrolisanje srčane insuficijencije, aritmija kao i kod bolesti dijabetes i metabolički sindom koje su rizik za nastanak kardiološkog oboljenja.

Faze rehabilitacije

Još u toku hospitalizacije počije se pravovremeno sa primenom metoda rehabilitacije. Te metode podrazumevaju edukaciju pacijenta i porodice i prevenciju komplikacija dugotrajnog mirovanja u postelji. Kako bi sprečili opadanje opšte fizičke kondicije primenjuju se dozirane aktivne i pasivne vežbe (uz pomoć fizioterapeuta).

Druga faza se sprovodi u specijalizovanim rehabilitacionim centrima u trajanju od 3 nedelje. Najzastupljenija metoda u ovoj fazi je fizički trening, ali koriste se još i metode psihoterapije i medikamentozna terapija.

Treća faza faza se nastavlja na drugu fazu i u principu traje doživotno. Neophodna je u cilju očuvanja postignutih rezultata iz prethodnim fazama. Organizuje se u mestu stanovanja.

Fizički trening kao metoda rehabilitacije

Fizički trening je jedna od najvažnijih metoda u kardiološkoj rehabilitaciji i definiše se kao dnevna aktivnost koja je veća od uobičajne. Program treninga se pravi individualno. Pre uvođenja programa treba razmotriti uzrast, pol, motivisanost  i funkcionalnu mogućnost pacijenta. Da bi se postigli željeni rezultati različite kombinacije vežbi se primenjuju kod različitih pacijenata.

Intezitet fizičkog treninga se određuje na osnovu rezultata testa fizičkim opterećenjem (TFO). 

Trajanje je obično 30-60min. Započinje se uvodnom fazom zagrevanja u trajanju od 10min, zatim nakon vežbi sledi faza hlađenja koja takođe traje 10min. 

Učestalost treba da bude najmanje tri do četiri puta nedeljno. Poboljšanje se postiže postepeno u toku više nedelja.

Aktivnosti koje se najčeće primenjuju su plivanje, pešačenje, vožnja bicikla i vežbe u bazenu kao dodatna hidroterapija.

Test fizičkim opterećenjem (TFO)

Ovaj test je visoko primenjivan u rehabilitaciji kardioloških bolesnika. Na osnovu ovog testa procenjuje se funkcionalna sposobnost pacijenta nakon kardiološke bolesti. Radi se u proseku 10-15 dana nakon akutne faze bolesti. Test se izvodi na pokretnoj traci ili ergometru u sedećem i ležećem položaju sa laganim opterećenjem. 

Postoje i kasni testovi fizičkog opterećenja sa maksimalnim opterećenjem radi procene uspešnosti rehabilitacije. Rade se 4-8 nedelja nakon završetka rehabilitacije.

Za Stetoskop Anđela Živković, Medicinski fakultet u Beogradu