Trovanje lekovima

Lekovi su dostupni velikom broju ljudi, pa su česte zloupotrebe, što neminovno uzrokuje mnoga trovanja, najčešće samoubilačka, zatim zadesna, a moguća su i ubilačka.

Neuroleptici (metoten, triksifen, largaktil, nozinan)

Uneti u organizam u većim količinama od maksimalno dozvoljenih izazivaju kliničku sliku trovanja: hipotonija, tahikardija (ubrzan rad srca), gađenje, poremećaj vida, kardiovaskularni kolaps, depresija.

Prva pomoć i lečenje

Ispiranje želuca, aktivni ugalj, infuzije tečnosti radi korekcije hipotenzije, fenitoin kod ventrikularnih aritmija.

Benzodiazepini (diazepam, xanax, demetrin, bromazepam, flormidal)

Predstavljaju veliku grupu lekova. Osim anksiolitičkog delovanja imaju i antikonvultivno, miorelaksantno  i hipnotičko delovanje, u zavisnosti od doze. Pri upotrebi benzodiazepina razvija se tolerancija na lek, što povlači za sobom povećanje doze. Duža upotreba ove grupe preparata izaziva zavisnost. Smatra se da ne dovode do trovanja sa smrtnim ishodom kod zdravih osoba, jer  veća količina deluje emetično (izaziva povraćanje), pa se te prekomerne količine izbace povraćanjem. Njihova toksičnost jako se povećava ako se istovremeno primenjuje sa lekovima koji deluju depresivno na centralni nervni sistem (CNS) - alkohol, barbiturati, fenotiazini. Simptomi i znaci trovanja: poremećaj svesti od somnolencije do kome, laka do srednje teška hipotenzija (snižen krvni pritisak), bradikardija (usporen rad srca), retko depresija disanja.

Prva pomoć i lečenje

Ispiranje želuca, infuzije tečnosti (forsiranje alkalne diureze). Specifičan antidot je flumazenil.

Antidepresivi (sinekvan, maprotilin, miansan)

Iz ove grupe najznačajniji su triciklični antidepresivi. Simptomi i znaci trovanja: poremećaj svesti do nivoa kome, tonično klonični grčevi, midrijaza (proširene zenice), hipotenzija, poremećaji srčanog ritma (tahikardija, ekstrasistolija, poremećaji sprovođenja), hipotermija.

Prva pomoć i lečenje

Intubacija i veštačka ventilacija po potrebi, infuzije bikarbonata, diazepam kod konvulzija, fenitoin kod poremećaja ritma. Ispiranje želuca i aktivni ugalj što pre.

Analgetici

Najveći broj lekova protiv bolova se nalazi u slobodnoj prodaji I dostupan je velikom broju ljudi. Ovu grupu preparata čine lekovi različitog hemijskog sastava. Najčešće je to acetilsalicilna kiselina (aspirin, acetisal, anbol, midol), metamizol (analgin, novalgetol), paracetamol (paracet, febricet) i dr. Simptomi i znaci trovanja: povraćanje, letargija, zujanje u ušima, hiperpnea, delirijum, koma, konvulzije, respiratorna insuficijencija (u krvi ekstremna acidoza), hipertermija.

Prva pomoć i lečenje

Ispiranje želuca i aktivni ugalj, infuzije bikarbonata, kiseonik, diazepam za suzbijanje konvulzija, hladne kupke kod hipertermije, po potrebi veštačka ventilacija i hemodijaliza ili hemoperfuzija.

Barbiturati

Fenobarbiton se koristi kao hipnotik, antiepileptik, i kao sedativ. Kod akutnog trovanja simptomi se javljaju brže ili sporije, u zavisnosti od vrste barbiturata. Trovani počinje da se kreće nesigurno, govori nepovezano, zatim e javlja muka, povraćanje, glavobolje I nastupa dubok san. Može nastupiti smrt usled prestanka disanja.

Prva pomoć i lečenje

Veštačka ventilacija po potrebi, forsiranje alkalne diureze, hemodijaliza, još bolje hemoperfuzija sa aktivnim ugljem. Ispiranje želuca i davanje aktivnog uglja kod neresorbovanog leka (svesni pacijenti).

Diuretici (spronolakton, lasiks i dr)

Simptomi i znaci trovanja: povećana diureza, letargija, ortostatska hipotenzija, cirkulatorni kolaps, elektrolitski disbalans (hipokalemija, hipomagnezijemija, hiperkalcemija), depresija CNS (respiratorni centar), koma.

Prva pomoć i lečenje

Ispiranje želuca, aktivni ugalj, veštačka ventilacija po potrebi, infuzije tečnosti a po potrebi i dopamin za korekciju tenzije, korekcija elektrolitskog disbalansa.

Oralni hipoglikemici

Svi preparati ove grupe per-oralno uzeti u većim količinama mogu dovesti do hipoglikemije, hipoglikemijske kome i smrti. Simptomi su tipični za stanje hipoglikemije, glavobolja, osećaj gladi, konfuznost, neurološki poremećaji do pojava konvulzivnih kriza sa klasičnim epi napadom, dispnea i apnea, hipotenzija i tahikardija.

Prva pomoć i lečenje

Ispiranje želuca i davanje laksativa radi eliminacije još ne resorbovanog leka, infuzije hipertone (10%) glukoze uz kontrolu glikemije. Dati glukagon.

Antihistaminici (klometol, flonidan, presing i dr)

Kod akutnog trovanja nastaju pospanost, crvenilo lica, midrijaza, tahikardija, ataksija, dezorijentacija, halucinacije, tonično-klonični grčevi, respiratorni i cirkulatorni kolaps.

Prva pomoć i lečenje

Ispiranje želuca uz davanje aktivnog uglja, mere kardiocirkulatorne reanimacije (veštačka ventilacija po potrebi). Antidot je fizostigmin i treba ga davati vrlo oprezno, kod vitalno ugroženih bolesnika.

Pogledajte sva pitanja i odgovore u vezi sa trovanjem lekovima.