Grip predstavlja akutno virusno oboljenje respiratornog trakta praćeno povećanom temperaturom, glavoboljom, bolovima u mišićima i zglobovima, bolovima u grlu i kašljem i poznato je i u našem narodu od davnina.
Epidemiološki status
Velike pandemije koje su zahvatale skoro celu planetu, beleže se 1889.,1918.,1957 i 1968.godine, i one su imale značajne posledice po zdravlje i naše populacije. Tipovi gripa koji su izazvali velike pandemije 1957. i 1968. godine posedovali su segmente gena koji su vrlo srodni virusu ptičjeg gripa.
Klinička slika
Kašalj je vrlo često težak, može trajati duže, ali po pravilu svi znaci bolesti, pa i ozdravljenje, nastupaju za 3 do 7 dana. Oboljenje daje kliničku sliku prehlade, bronhitisa, virusne pneumonije ili nekog drugog nediferenciranog akutnog respiratornog oboljenja. Ponekad se mogu pojaviti simptomi od strane gastrointestinalnog trakta kao što su mučnina, proliv i povraćanje što je češće kod dece.
Bolest se sa većom sigurnošću otkriva kod epidemijskog javljanja, a mnogo teže kod sporadičnih pojava. U toku velikih epidemija dolazi do povećanog letaliteta, zbog nastanka mnogih komplikacija posebno kod starih ljudi, hroničnih plućnih i srčanih bolesnika, dijabetičara, bubrežnih bolesnika i osoba sa smanjenim imunitetom.
Bolest se sa većom sigurnošću otkriva kod epidemijskog javljanja, a mnogo teže kod sporadičnih pojava. U toku velikih epidemija dolazi do povećanog letaliteta, zbog nastanka mnogih komplikacija posebno kod starih ljudi, hroničnih plućnih i srčanih bolesnika, dijabetičara, bubrežnih bolesnika i osoba sa smanjenim imunitetom.
Uzročnici
Postoje tri tipa virusa gripa: A, B i C. Tip A obuhvata tri podtipa koji su povezani sa epidemijskim i pandemijskim pojavljivanjem ovog oboljenja. Tip B je važan za epidemijsko i regionalno širenje, a tip C je povezan sa sporadičnim oboljevanjem i malim lokalizovanim epidemijama. Čestim mutacijama gena, koji kodiraju stvaranje površinskih glikoproteina virusa gripa A i B, uzrokuje se stvaranje varijanti koje se nazivaju prema geografskom mestu njihove izolacije, godini i broju kulture izolacije.
Do nastanka potuno novih tipova dolazi samo kod A tipa i to u nepravilnim vremenski razmacima što dovodi do pandemije. Relativno male antigenske izmene, koje se nazivaju antigenski drift, karakteristika su i tipa A i B. Ovo je rezultat nepredvidive rekombinacije humanih, svinjskih ili ptičijih (najčešće pačijih) antigena.
Do nastanka potuno novih tipova dolazi samo kod A tipa i to u nepravilnim vremenski razmacima što dovodi do pandemije. Relativno male antigenske izmene, koje se nazivaju antigenski drift, karakteristika su i tipa A i B. Ovo je rezultat nepredvidive rekombinacije humanih, svinjskih ili ptičijih (najčešće pačijih) antigena.
Putevi prenosa infekcije
Vazdušni put prenošenja je dominantan, posebno kod gustog smeštaja u zatvorenim prostorima, a može doći i do prenošenja direktnim kontaktom, posebno sa sekretima obolelih, jer je virus relativno otporan, te može preživeti u spoljnoj sredini u uslovima niske temperature i niske vlažnosti.
Inkubacija je kratka, obično 1 do 3 dana, dok je period trajanja zaraznosti 3 do 5 dana kod odraslih, a 7 dana kod dece, od pojave prvih kliničkih znakova. U pojedinim slučajevima bolesti moguća je zaraznost i 24 sata pre pojave znakova oboljenja.
Osetljivost je opšta, ali su kod pojave novih tipova zabeležene pojave oboljevanja bez razlike na uzrast. Evidentirani su i slučajevi da su kod pojave starih tipova, otporni oni koji si preboleli ovu bolest u toku ranije epidemijske pojave.
Inkubacija je kratka, obično 1 do 3 dana, dok je period trajanja zaraznosti 3 do 5 dana kod odraslih, a 7 dana kod dece, od pojave prvih kliničkih znakova. U pojedinim slučajevima bolesti moguća je zaraznost i 24 sata pre pojave znakova oboljenja.
Osetljivost je opšta, ali su kod pojave novih tipova zabeležene pojave oboljevanja bez razlike na uzrast. Evidentirani su i slučajevi da su kod pojave starih tipova, otporni oni koji si preboleli ovu bolest u toku ranije epidemijske pojave.
Lečenje
Lečenje gripa je simptomatsko.
Prevencija
Prevencija se sastoji od edukacije stanovništva kako bi se smanjilo prenošenje kašljanjem, lošom ličnom i opštom higijenom i pre svega vakcinacijom mrtvom vakcinom.
Savremene “split” vakcine omogućavaju vakcinaciju čak i dece iznad 2 godine starosti. Posebno se preporučuje vakcinacija najosetljivijih, hroničnih bolesnika i svih onih kod kojih može doći do težih komplikacija gripa zbog osnovnog oboljenja. Takođe, trebalo bi vakcinisati osobe iz važnih javnih službi kao što su zdravstveni radnici, policija, vojska kao i komunalnih službi. Vakcinacija se obavlja sa dve doze, za lica koja se prvi put vakcinišu, a sa jednom dozom kod onih koji su se i ranije vakcinisali. Kontraindikacije za vakcinaciju su povišena temperatura, postojanje neke druge zarazne bolesti, alergija na jaja, perje ili pak druge komponente vakcine.
Savremene “split” vakcine omogućavaju vakcinaciju čak i dece iznad 2 godine starosti. Posebno se preporučuje vakcinacija najosetljivijih, hroničnih bolesnika i svih onih kod kojih može doći do težih komplikacija gripa zbog osnovnog oboljenja. Takođe, trebalo bi vakcinisati osobe iz važnih javnih službi kao što su zdravstveni radnici, policija, vojska kao i komunalnih službi. Vakcinacija se obavlja sa dve doze, za lica koja se prvi put vakcinišu, a sa jednom dozom kod onih koji su se i ranije vakcinisali. Kontraindikacije za vakcinaciju su povišena temperatura, postojanje neke druge zarazne bolesti, alergija na jaja, perje ili pak druge komponente vakcine.
Povezani tekstovi:
Vrtoglavica je iluzija kretanja kako samog čoveka, tako i nj...
Ispiranje uva se preporučuje u slučajevima kad je cerumenski...
Oštećenje i/ili gubitak sluha sprečava osobu da uživa u lepi...
Postnazalni drip nastaje preteranim stvaranjem nosne sluzi i...
Broj komentara: 0
Vaš komentar nam je veoma dragocen, molimo upišite ga ovde