Preoperativni kardiološki pregled

Preoperativni kardiološki pregled namenjen je onima, koji treba da se podvrgnu operaciji ili određenoj hirurškoj intervenciji. Ovaj pregled obavlja kardiolog, koji primenjuje neophodne testove i koristi određena dijagnostička sredstva, kako bi postavio tačnu dijagnozu i dao saglasnost da pacijent može na planiranu operaciju.

Preoperativni kardiološki pregled je bezbolan, jer se ne primenjuju invazivni instrumenti, već se obično koriste stetoskop, EKG aparat i tenziometar. Pregled obično traje od 20-30 minuta, a od pacijenta se ne zahteva nikakva posebna priprema.

Kardiološki pregled uključuje:

• Anamnezu – Uzimaju se podaci od pacijenta o njegovim trenutnim i prethodnim tegobama, koje se mogu pojaviti naglo ili postepeno. Najčešće među njima su: bol u grudima, lupanje srca, gušenje, vrtoglavica, mučnina, slabost i krvarenje iz nosa;
• Ličnu i porodičnu anamnezu – Uzimanje podataka o porodičnim bolestima, zbog mogućnosti postojanja naslednih oboljenja. Takođe se utvrđuje koliki je faktor rizika za nastanak vaskularnih, neuroloških, endokrinih i drugih oboljenja kod pacijenta;
• Pregled – Doktor vrši opšti pregled pacijenta uzimajući u obzir sledeće: stav, visinu, telesnu težinu, muskulaturu, telesnu temperaturu, disanje, simetričnost građe tela i psihičko stanje. Pored navedenog, potrebno je i pregledati: glavu (oblik, oči, nos, usta); vrat (pokretljivost, stanje štitaste žlezde i pulsaciju); grudni koš i pluća (oblik i simetričnost grudnog koša, zvuk pluća, način disanja, pojava patološkog ili propratnog disajnog šuma); srce i krvne sudove (ritam srčanih kontrakcija i tonova); abdomen (položaj trbušnog zida, prisustvo slobodne tečnosti, šumovi abdominalne aorte, osetljivost bubrega, kao i stanje slezine i jetre); pregled ekstremiteta (otoci, deformiteti, varikoziteti);
• Konačno mišljenje doktora i određivanje terapije – Nakon dobijenih rezultata kardiološkog pregleda, doktor odlučuje o sledećim dijagnostičkim procedurama zarad postavljanja tačne dijagnoze i određivanja adekvatne terapije.
• Dodatne dijagnostičke procedure – Određivanje laboratorijske analize, RTG srca i pluća, ehokardiografija, 24h EKG holter monitoring, 24h ambulatorni monitoring krvnog pritiska, ergometrija, MSCT angiografija krvnih sudova i pluća, pregled kod endokrinologa, neurologa, nefrologa, oftalmologa, vaskularnog hirurga i drugo.

Ehokardiografija – ultrazvuk srca

Ehokardiografski pregled je rutinska procedura kojom se vrši dijagnostika i prate stanja pacijenata sa srčanim oboljenjima. Predstavlja neinvazivnu metodu i najučestaliju dijagnostičku proceduru u kardiologiji, putem koje se može dobiti mnoštvo informacija, kao što su veličina i oblik srca, lokalizacija, oštećenje srčanog tkiva, kao i izgled zalistaka.

Ovaj tip pregleda zahteva stručnost doktora i njegovu veštinu prilikom usmeravanja ultrazvučnog snopa ili sonde prema određenim strukturama krvnog suda ili srca. Zapravo, slika može postati nejasna ukoliko ultrazvučni snop naiđe na drugo tkivo ili kost na svom putu ka srcu. Metoda je bezbolna, a od pacijenta se ne zahteva posebna priprema. Budući da nema štetnih dejstava, može se primenjivati i kod dece.

Ehokardiografski pregled je efikasnija metoda od drugih, jer se putem nje može otkriti veliki broj patološko-anatomskih i funkcionalnih poremećaja, što se drugim metodama može samo naslutiti. Ehokardiografija je posebno značajna za praćenje razvoja raznih bolesti, kao i efekata primenjene terapije. Ona je važna za ocenjivanje fizičkih sposobnosti pacijenata, a takođe pomaže i u donošenju odluke za hirurško lečenje određenih bolesti srca.

Ultrazvučni pregled pomaže u određivanju:

• dimenzija srčanih pretkomora, komora, srčanog mišića i aorte;
• snage srčanog mišića;
• stanja srčane kese;
• neželjenih materija unutar srčanih šupljina, kao što su tumor srca ili tromb.

Ehokardiografija se primenjuje kod pacijenata koji imaju:

• bolesti srčanog mišića;
• bolesti srčanih zalisaka (stenoza, prolaps, regurgitacija);
• urođene srčane mane (VSD – ventrikularni septalni defekt, ASD – atrijalni septalni defekt, Tetralogia i Pentalogia Fallot);
• tumore i ciste na srčanom mišiću;
• 24-časovno ambulatorno merenje krvnog pritiska (AMKP);
• 24-časovni holter EKG monitoring.

24-časovno ambulatorno merenje krvnog pritiska (AMKP)

Merenje krvnog pritiska predstavlja sastavni deo preoperativnog kardiovaskularnog pregleda, jer se ovim postupkom dobijaju podaci o prosečnom krvnom pritisku u protekla 24 sata. 24-časovni ambulatorni monitoring krvnog pritiska primenjuje se u situacijama:

• značajne promene u kliničkom krvnom pritisku pacijenta tokom određenog perioda;
• povećanog kliničkog krvnog pritiska kod trudnica;
• visokog krvnog pritiska kod osoba koje inače imaju manji rizik za razvoj kardiovaskularnih oboljenja;
• značajne razlike u vrednostima između kliničkog krvnog pritiska i onog koji se meri aparatom kod kuće.

Kako se pripremiti za 24-časovni AMKP ?

Pre ispitivanja, pacijent pije lekove koji su mu prepisani u okviru redovne terapije, a tokom samog pregleda, on donosi alkalne baterije (zavisno od aparata). Od pacijenta se zahteva posebna priprema – njegova garderova treba da bude prilagođena aparatu, u suprotnom, ukoliko mu ruka nije slobodna do ramena, može doći do neadekvatnog registrovanja pritiska.

Za vreme trajanja 24-časovnog AMKP-a, pacijent treba da beleži podatke o svojim dnevnim aktivnostima, fizičkom naporu, različitim događajima u toku dana, kao i o dužini spavanja i kvalitetu sna. Stručnjaci preporučuju pacijentima da se bave normalnim dnevnim aktivnostima tokom trajanja ispitivanja, i da se suzdrže od prekomernog treniranja. Takođe važan savet za pacijente jeste da ruku drže ispruženom i da je ne pomeraju tokom merenja pritiska.

Aparat se nikako ne sme pokvasiti, već ga treba čuvati na suvom i sigurnom mestu, van domašaja dece. Kada se aparat uključi, on zuji. Ukoliko ne čujete njegovo zujanje, to znači da postoji određeni problem sa njim, te bi trebalo da se obratite nadležnoj instituciji. 

Nakon što dobije vrednosti 24-časovnog ambulatornog merenja krvnog pritiska, lekar će odrediti adekvatnu terapiju za pacijenta ili ga uputiti na dijagnostička ispitivanja (endokrinolog, psihijatar, nefrolog...)

24h Holter EKG monitoring

Holter monitoring EKG-a predstavlja neinvazivni dijagnostički postupak pomoću kog se prati rad srca u toku 24 ili 48 sati. Ova procedura primenjuje se u slučajevima aritmije, krize svesti ili vrtoglavice.

Postupak se izvodi tako što se najpre na grudni koš pacijenta postave elektrode, povezane sa manjim aparatom, koji se najčešće stavlja oko pojasa. Aparat funkcioniše tako što beleži EKG pacijenta sve vreme, uglavnom u periodu od 24 sata. Zahvaljujući 24h Holter EKG monitoringu, mogu se otkriti brojni poremećaji, koji se ne tiču samo srčanog ritma, već i metaboličkih poremećaja.

Za vreme nošenja holtera, pacijent može obavljati svakodnevne poslove, a zatim ih zabeležiti u svoj dnevnik aktivnosti. Pacijent se ne sme kupati tokom nošenja elektroda, kako se one slučajno ne bi odlepile ili pomerile. Nakon što prođe 24 sata, medicinsko osoblje skida holter s pacijenta, a podatke s aparata prebacuje na računar. Nakon toga, kardiolog analizira EKG pacijenta i uočava postoje li određeni poremećaji srčanog ritma.

Zakažite pregled kod kardiologa:

• prof. dr Branko Beleslin
• dr Dragan Drobnjak
• prof. dr Predrag Mitrović
• dr Radica Pešić
• doc. dr Ratko Lasica
• dr Ljupčo Mangovski 
• dr Milan Mijailović
• dr Olivera Nikolić 
• dr Marko Banović 
• dr Dragana Bojić 
• dr Žaklina Davičević Elez