Operacija kičmenih tumora (operacija spinalnih tumora)

Uzroci nastanka kičmenih tumora | Simptomi | Dijagnostika | Da li je hirurgija trajno rešenje? | Operacija i oporavak

Nažalost, najčešći spinalni tumori su metastatski tumori koji uglavnom zahvataju koštane elemente kičmenog stuba, a zatim infiltrišu i kičmeni kanal gde su smešteni neuralni elementi. Upravo je ovo uzrok bola i mišićne slabosti.

Primarni tumori kičmene moždine i kičmenog kanala su vrlo heterogena grupa u okviru koje ima tumora koji se mogu hirurški potpuno izlečiti, ali i onih koji se samo delimično mogu ukloniti, a da se pri tome ne ošteti funkcija kičmene moždine.

Generalno, prva opcija lečenja za tumore kičmenog stuba i kičmenog kanala je hirurgija, jer je kičmena moždina izuzetno osetljiva na zračnu terapiju, dok hemioterapija ne može da deluje dovoljno brzo i spreči trajno oštećenje kičmene moždine, čija je struktura izuzetno osetljiva.

Uzroci nastanka tumora

Kao i kod svih drugih malignih bolesti, uzroci su višestruki. Smatra se da najveći uticaj imaju:

• genetika,
• prethodne povrede u regiji kičme,
• izloženost štetnim fizičkim i hemijskim agensima.  

Takođe, postoji i nasledni faktor, te se u sklopu nekih genetskih naslednih bolesti i sindroma neki tumori češće ispoljavaju. Najčešće se ispoljavaju u sklopu oboljenja koje se naziva neurofibromatoza, gde se mogu javiti tumori nervnih ovojnica različitog stepena maligniteta.

Simptomi kičmenih tumora

Prvi simptomi su uglavnom:

• bol,
• lokalni - u regiji samog kičmenog stuba,
• regionalni bol koji se prenosi putem nekog od komprimovanog nerva, tzv. radikularni bol.

Osećaj na koži u vidu mravinjanja, trnjenja, žarenja i paljenja se takođe može javiti. Kada tumor vrši značajan pritisak na kičmenu moždinu i kičmene nerve, dolazi i do pojave mišićne slabosti, usled poremećaja funkcije mišiča koji su inervisani od strane komprimovanih nervnih elemenata.

Dijagnostika kičmenih tumora

Dijagnostika počinje kliničkim pregledom neurologa ili neurohirurga.

Pregledom se postavlja sumnja na dijagnozu, a potvrđuje se nekom radiološkom metodom. Danas je zlatni standard u dijagnostici tumora kičme i kičmene moždinen poznata procedura: magnetna rezonanca (MR). Magnetna rezonanca jasno pokazuje odnos tumora prema neuralnim elementima. Skener (Kompjuterizovana tomografija – CT) može biti od velike pomoći u dijagnostici tumora koji infiltrišu kičmene pršljenove, a u tom slučaju se uglavnom radi o metastatskim tumorima.

Prednosti i mane minimalno invazivne hirurgije i nove tehnologije

Savremena medicina često ostavlja prostora za atmoseferu u kojoj se lekari trude da budu minimalno invazivni. Takođe, na ovaj način se dozvoljava i prisutnost savremene tehnologije u medicini bez kojih se ni ne bi mogle izvesti brojne složene operacije. Kod tumora kičme je još uvek otvorena hirurgija metoda izbora, ali se uz pomoć operativnog mikroskopa, 3D rentgena u operacionoj sali i neuronavigacije trauma okolnog tkiva svodi na minimum.

Istraživanja su konstantna i njihov uticaj nije epohalan, međutim u 21. veku doprinosi boljem sagledavanju patofiziologije tumora i njihovog uticaja na funkciju kičmene moždine i nerava. Nove informacije dobijamo redovno, a one su korisne u smislu kako da tokom operacije kičmenu moždinu učinimo rezistentnijom na stres koju operacija stvara. Takođe, razvoj neurofiziologije doprinosi cilju da pacijent nakon operacije tumora kičme izađe bez oštećenja funkcije ili sa prolaznom disfunkcijom.

Da li je hirurgija ovih tumora trajno izlečenje?

Da li je hirurgija tumora kičme trajno rešenje zavisi od vrste i porekla tumora, kao i njegovog biološkog potencijala. Većina tumora kičmenog stuba i kičmene moždine se može trajno izlečiti. U tu grupu se ubrajaju tumori porekla moždanih ovojnica, kao i nervnih ovojnica, pojedini tumori same kičmene moždine, kao i drugi ređi tumori.

Proces operacije hirurgije tumora

Svaka operacija tumora kičme i kičmene moždine je izuzetno zahtevna, ali je za dobro obučen tim rutinska. Najpre se, nakon pozicioniranja pacijenta u definitivni položaj, uz pomoć 3D rentgenskog aparata odredi precizna lokacija tumora, a zatim se započinje operativni zahvat.

Priprema je slična kao za svaku planiranu operaciju u opštoj anesteziji.

Oporavak od operacije

U zavisnosti od ekstenzivnosti operacije, pacijent je hospitalizovan 5-7 dana. Praksa je da se pacijent mobilize, tj. ustane iz kreveta prvog dana nakon operacije, a uz pomoć fizioterapeuta. Nakon otpusta iz bolnice, pacijentu se savetuje da bude što aktivniji fizički, ali i da se narednih mesec dana uzdržava od prinudnih položaja i podizanja tereta. Banjska rehabilitacija se savetuje svim pacijentima.

Poruka pacijentima

"Savetujemo da nastave da žive normalno i da budu fizički aktivni u meri koja je njima prihvatljiva, bez ograničenja vezano za bavljenje sportom, hobijima i slično" poručuje hirurg doc. dr Vojin Kovačević.