Skorbut

Uzrok nastanka

U uslovima normalne ishrane ne dolazi do deficita C vitamina jer čovek iz voća i povrća zadovoljava 90 % potreba, mleka i mlečnih proizvoda 5 %, jaja, ribe i mesa 1 % potreba.
U nepovoljnim životnim uslovima može da nastane deficit usled dugotrajnog neunošenja svežeg voća i povrća (tri meseca). Nedostatak vitamina C u organizmu nastaje nakon dugih zimskih meseci, kada se na proleće ne mogu popuniti ispražnjeni depoi vitamina C zbog visokih cena svežeg voća i povrća.

Najbogatiji izvori vitamina C su šipak, južno (citrus) voće, višnja, crni ribizla, lisnato povrće, kupus, krompir, paprika i zeleno povrće (gde ima najviše hlorofila u spoljnim listovima).

Klinička slika

Delimičan nedostatak vitamina C se manifestuje gubitkom apetita, umorom, nervozom, bolovima u mišićima i zglobovima, gubitkom telesne težine, suvom kožom i čestim prehladama.

Potpuni nedostatak vitamina C-svi pomenuti simptomi hipovitaminoze su još izraženiji uz fragilnost (lomljivi) krvnih sudova i kapilarno krvarenje (petehije). Ako se deficit ne leči dolazi do izraženih krvarenja po koži, mišićima, desnima i unutrašnjim organima što može da dovede do iznenadne smrti.
Takođe, zapažamo anemiju koja je kod hipovitaminoze mikro- i makrocitna. Anemija nastaje zbog toga što je vitamin C neophodan za sintezu hemoglobina, za pravilno sazrevanje eritrocita, za metabolizam folne kiseline, kobalta i gvožđa i kao odraz opšte pothranjenosti.

Dijagnoza

Dijagnoza se teško postavlja, uglavnom metodom isključenja mnogobrojnih oboljenja koja daju slične promene. Najviše pomaže tačna anketa o ishrani, koja otkriva dugotrajan deficit vitamina C u ishrani.

Lečenje

Daje se askorbinska kiselina, peroralno 3 puta po 500mg dnevno. Normalizovanje količine i zasićenje depoa u organizmu postiže se brzo.

Prevencija
Izgradnja znanja i pravilnih navika u ishrani, sadržaju vitamina C u hrani, načinu čuvanja i spremanja hrane koji omogućavaju i čuvanje vitamina su najvažniji. U rizičnim grupama daju se pereventivno preparati vitamina C.

Pogledajte sva pitanja i odgovore u vezi sa skorbutom.