Rizične grupe
-
bolesnici koji imaju šećernu bolest tip 2;
-
bolesnici s povišenim vrednostima krvnog pritiska;
-
bolesnici s abdominalnim oblikom gojaznosti;
-
bliski rođaci bolesnika sa šećernom bolesti tipa 2;
-
članovi porodice mršavih bolesnika s hipertenzijom;
-
članovi porodice bolesnika s povišenim vrednostima triglicerida u krvi.
Klinička
slika
Osnovna karakteristika sindroma X je to što se metabolički
poremećaji ne javljaju pojedinačno kao što se nekad smatralo, nego istovremeno
i tako zajedno povećavaju rizik za pojavu koronarne bolesti.
Gojaznost-stanje koje sasvim sigurno doprinosi povećanju ugroženosti krvnih sudova. Mnogobrojna su ispitivanja pokazala da bolesnici s centralnim tipom gojaznosti imaju povećano lučenje kortizola (hormona nadbubrežne žlezde). Povećan odnos struk/bokovi povezan je sa smanjenim stvaranjem polnih hormona, kao što je testosteron kod muškaraca, i sa smanjenim lučenjem hormona rasta.
Dislipidemija-za sindrom X nije karakterističan samo jedan poremećaj nivoa lipida, nego se govori o dislipidemiji, pod kojom se podrazumevaju prvenstveno povišene vrednosti triglicerida u krvi, ali i snižen nivo "zaštitnog" HDL-holesterola. U sindromu X postoji veća količina lipoproteina male gustine tzv.subtipa B, koji sadrži veći broj malih gustih LDL-čestica (small dense LDL). U nastanku koronarne bolesti ti lipoproteini male gustine deluju zajednički s poremećajima u zgrušavanju krvi i metaboličkim poremećajima.
Povišeni krvni pritisak (hipertenzija)- jedan od
najvažnijih simptoma u sindromu X. Hipertenzivne osobe su jače otporne na
insulin i imaju veće vrednosti insulina od osoba koje imaju normalne
vrijednosti krvnog pritiska, a postoji i pozitivna veza između stepena
hipertenzije i stepena insulinske rezistencije.
Dijagnoza
Prvenstveno
je to porodična anamneza, u kojoj se traga za bolesnicima s oblikom
šećerne
bolesti tipa 2 u porodici i kao i za bolestima krvnih sudova. Tokom
kliničkog
pregleda važno je paziti na ove pokazatelje: krvni pritisak, telesna
masa i
visina bolesnika, indeks telesne mase (Body mass index - BMI) i
izračunavanje
odnosa struk/bokovi.
Od biohemijskih parametara važni su: merenje nivoa insulina natašte i dva sata
nakon opterećenja glukozom, određivanje nivoa triglicerida i holesterola
natašte i mokraćne kiseline i albumina u mokraći.
Lečenje
Smanjenje telesne težine, odnosno dijeta, prva je mera u
lečenju sindroma X. Fizička aktivnost je odmah na drugom mestu među
nemedikamentnim oblicima lečenja. Od lekova su, s obzirom na već spomenutu
hipertrigliceridemiju, na prvom mestu fibrati, od kojih je na našem tržištu
zastupljen gemfibrozil i fenofibrat, a takođe i lekovi koji snižavaju
holesterol tzv. statini. Najbolji lekovi za lečenje hipertenzije u sindromu
insulinske rezistencije inhibitori enzima koji konvertiraju angiotenzin (ACE
inhibitori) i blokatori alfa-adrenergičkih receptora, koji istovremeno
povećavaju toleranciju glukoze, smanjuju vrednosti insulina u serumu i
povećavaju osetljivost na insulin.
Povezani tekstovi:
Vaš komentar nam je veoma dragocen, molimo upišite ga ovde